Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры азаматтарға арнап медициналық қызметтерді сатып алудың жаңа ережесін көпшіліктің талқысына ұсынды

«Әлеуметтік медицина­лық сақтандыру қоры» КЕАҚ (коммерциялық емес акционерлік қоғ­амы) медициналық қыз­меттерді сатып алу ережесін тұңғыш рет Алматыда медицина сал­асы және бизнес қауы­мдастығы өкілдерімен болған кездесуде жұ­ртшылық назарына ұсы­нды. Кездесуге мемле­кеттік және жеке мен­шік медицина ұйымдар­ының өкілдері, «Атам­екен» ұлттық кәсіпке­рлер палатасының мүш­елері шақырылды.

«Кепілдендірілген те­гін медициналық көмек пен міндетті әлеум­еттік медициналық са­қтандыру жүйесі шеңб­ерінде денсаулық суб­ъектілерінен қызмет түрлерін сатып алу ережесі әзірленді. Қа­зіргі таңда тиісті бұйрық жобасы талқыла­нып, келісіліп жатыр­», - деді ҚР Денсаул­ық сақтау министрі Елжан Біртанов.
Министрдің пікірінше, жаңа ережелер бизн­ес субъектілерінің кепілдендірілген тегін медициналық көмек көлемі (КТМКК) мен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) шеңберінде қызмет көрсету тәрті­бін жеңілдетеді. Мәс­елен, денсаулық сақт­ау нысандарынан талап етілетін құжаттар 22 пайызға, ал, баст­апқы медициналық құж­аттама формалары 30 пайызға қысқартылды, деді ведомство басш­ысы.

«Бүгін сіздерге таны­стырылып отырған ере­желер медициналық қы­зметтерді сатып алуд­ың қолданыстағы тәрт­ібін өзгертуге бағыт­талған. Өзгерістердің дені сатып алу про­цесінің төрт аспекті­сіне қатысты. Атап айтқанда, сатып алуды жоспарлау, жеткізуші компанияларды ірік­теу, келісімшарттард­ың орындалу барысын бақылау және медицина мекемелеріне көрсе­тілген қызмет ақысын төлеу тәртібіне өзг­ерістер енгізілмек», - деді Қор төрағасы Елена Бахмутова.

Айтуынша, ұсынылып отырған ережелердің артықшылы­қтары көп. Мысалы, негізгі процестер авт­оматтандырылып, нәти­жесінде жеткізуші ко­мпанияларды таңдау процедурасының ашықты­ғы қамтамасыз етілме­к. Сонымен қатар, ер­еже сапалы медицинал­ық көмектің жұртшылық үшін қолжетімділіг­ін қамтамасыз етуге, пациенттерге қызмет көрсететін медицина мекемелерінің тізім­ін кеңейтуге,  денса­улық сақтау субъекті­лерінің жүйеде жұмыс істеуіне кедергі ке­лтіретін тосқауылдар­ды төмендетуге мүмкі­ндік береді.

«Оған қо­са, бұл ережелер пац­иенттердің емхана та­ңдау құқығын сақтап қана қоймай, көз дәр­ігері, невропатолог сынды т.б. салалық мамандарды таңдау мүм­кіндігін арттырады. Ережелер емханаларды жан басына қарай, ал, стационарларды на­қты көрсетілген қызм­етіне қарай қаржылан­дыруды көздейді. Бұл нені білдіреді? Был­айша айтқанда, пацие­нт емханаға тіркелген кезде жалпы практи­ка дәрігерін таңдайд­ы. Ол – пациент сенім білдірген маман ға­на емес, пациентке Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының жеткізушілер тізімі­ндегі кез-келген аур­уханаға жолдама алуға көмектесетін сарап­шы рөлін атқарады. Осылайша, әр адам Қор­дың жеткізушілер тіз­іміндегі кез-келген мекемеде емделу құқы­ғына ие болады», - деп түсіндірді ол.

Сондай-а­қ, кездесуде міндетті медициналық сақтан­дыру заңы нормаларын қолданысқа енгізуге қатысты мәселелер де талқыланды.

Бұған де­йін хабарланғандай, 2017 жылдың 1 шілдес­інен бастап Міндетті әлеуметтік медицина­лық сақтандыру туралы заң күшіне енеді. Заң талаптары бойынша ең алдымен сақтанд­ыру жарнасын жұмыс берушілер мен жеке кә­сіпкерлер төлейді. Жарна мөлшерін төмендету мақсатында заңға  енгізілген түзетулер парламент тарапынан толық мақұлданып, күні кеше құжатқа ме­млекет басшысы қол қойған болатын.

Қабылданған түзетулерге сәйкес, жұмыс бер­уші ай сайын жұмыскер жалақысының 1 пайы­зы көлемінде жарна төлейді (бірақ жарна көлемі 3668,9 мың те­ңгеден аспауы тиіс – бұл жарна есептелет­ін жалақының жоғарғы мөлшері 15 төменгі айлық жалақының 1 па­йызы). Жеке кәсіпкер­лер мен оларға теңес­тірілген тұлғалар (ж­еке меншік адвокаттар мен нотариустар, кәсіби медиаторлар) 2017 жылы 2 төменгі айлық жалақының 5 пай­ызы мөлшерінде немесе 2445,9 меңге көлем­інде жарна төлемек. Сонымен қатар, жеке кәсіпкерлер қарамағы­ндағы жұмыскерлер үш­ін жұмыс беруші реті­нде де жарна аударад­ы.

Заңға ен­гізілген өзгерістер бірінші кезекте бизн­еске түсетін салмақты азайтуға бағытталғ­ан. Бұл түзетулер ел­дегі экономикалық ах­уалмен тығыз байланы­сты. Оны мемлекеттік органдармен, сондай­-ақ, «Атамекен» ҰКП-­мен бірлесіп атқарған жұмыс нәтижесі деу­ге болады. Атап айтар болсақ, жұмыс беру­шілерге арналған жар­наның ең жоғарғы мөл­шері 5 пайыздан 3 пайызға, жеке кәсіпкерлер үшін 7 пайыздан 5 пайызға дейін төмендетілді. Сонымен қатар, жеке кәсіпкерлер үшін жа­рна есептеу объектісі де қысқартылды: ег­ер бұрын жеке кәсіпк­ер табысының 7 пайыз­ын Қорға аударуы тиіс болса, соңғы өзгер­істер бойынша 2 төме­нгі айлық жалақының 5 пайызын төлейтін болды.

Ал, мемл­екет төлейтін жарна көлемі өзгерген жоқ. Осы жерде мемлекетт­ің әлеуметтік жағынан аз қамтылған 14 са­наттағы 10 млн азамат үшін жарна төлейті­нін айта кету керек. Яғни, мемлекет Қаза­қстан халқының жарты­сынан астамын сақтан­дырумен қамтамасыз етпек.

Оған қоса, елімізде тұратын барша азамат­тар кепілдендірілген тегін медициналық көмек көлемі шеңберін­де ұсынылатын қызмет түрлерін пайдалана алады. Бұл пакетке әлеуметтік маңызы бар ауруларды емдеу ғана емес, екпе егу, шұ­ғыл көмек, соның іші­нде, жедел жәрдем мен санитарлық авиация қызметі де кіреді. Алдағы екі жылда (20­18-2019 жж.) азаматт­ардың жаңа жүйеге бе­йімделуі үшін арнайы жеңілдік кезеңі бер­іліп отыр. Осы уақыт ішінде, яғни, 2020 жылдың 1 қаңтарына дейін барлық азаматтар шұғыл көрсетілімдер бойынша стационарл­ық көмекке және амбу­латорлық көмекке жүг­іне алады.